Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου 2009

Η οριστική ταφόπλακα στην ελληνική οικονομία

«Από τη ρύθμιση των πτωχευμένων νοικοκυριών-επαγγελματιών εξαιρείται η κατάσχεση-ρευστοποίηση της πρώτης κατοικίας.»

Κάπως πέρασε στα ψιλά, κάπως θεωρήθηκε κοινωνικά ευαίσθητο μέτρο, οι τράπεζες αντέδρασαν αλλά ποιός τους δίνει σημασία αφού το μόνο που ξέρουν είναι να "ρουφάνε το αίμα του κοσμάκη"
Συνηθίζω να αναφέρω τηλεγραφικά τις απόψεις μου αλλά στην περίπτωση αυτή έχουμε μια πραγματική βόμβα στα θεμέλια της ελληνικής οικονομίας. Έτσι θα εξηγήσω αναλυτικά τη θέση και το μέγεθος της βόμβας αυτής.
Παρά τα όσα παράξενα και «προοδευτικά» ακούστηκαν για τα αίτια της τελευταίας κρίσης και τις «καταστροφικές συνέπειες» της μόχλευσης στην οικονομία, η αλήθεια είναι μια: Την οικονομική ανάπτυξη δημιουργεί η μόχλευση του κεφαλαίου, δηλαδή η ενεχυρίαση ενός υπάρχοντος δυσκίνητου κεφαλαίου (ακίνητη περιουσία-χρυσός-ομόλογα-μετοχές) σαν εγγύηση για την πρόσβαση σε μια άλλη μορφή κεφαλαίου, πιο εύχρηστου: το χρήμα. Το κυριότερο αίτιο διαφοράς ανάπτυξης μεταξύ ανεπτυγμένων και μη κρατών είναι η κατοχή νόμιμων τίτλων ιδιοκτησίας ακίνητης περιουσίας και η ύπαρξη ενός νομικού πλαισίου που εξασφαλίζει τον δανειστή έναντι του δανειζόμενου με την προσημείωση της ακίνητης περιουσίας του δεύτερου (περισσότερα στο βιβλίο: Το Μυστήριο του Κεφαλαίου, συγγ. Χερνάντο ντε Σότο). Κατάργηση-υπονόμευση ενός από τους δύο πυλώνες στήριξης της μόχλευσης αυτής θα έχει ΤΡΑΓΙΚΕΣ συνέπειες ιδιαίτερα για την ελληνική οικονομία.
Στις μη ανεπτυγμένες οικονομίες (αλλά σε σημαντικό βαθμό και στην ελληνική) το πρόβλημα εντοπίζεται στη μη ύπαρξη νόμιμων τίτλων ιδιοκτησίας της ακίνητης περιουσίας. Στην Ελλάδα το αντίστοιχο αναπτυξιακό εμπόδιο έγκειται στην ύπαρξη τεράστιου αριθμού παράνομων (συνήθως εξοχικών) κατοικιών που επειδή ακριβώς είναι παράνομα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν ενέχυρα για την σύναψη δανείων και επενδύσεις.

Μπορεί να καταριόμαστε την «πλουτοκρατία», και τους «φοροδιαφεύγοντες εστιάτορες» η πραγματικότητα είναι όμως ότι ο κύριος πυλώνας επενδύσεων και άρα οικονομικής ανάπτυξης και απασχόλησης, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, προέρχεται από τον μέσο άνθρωπο που προσπαθώντας να βελτιώσει το βιοτικό του επίπεδο βάζει σε υποθήκη το σπίτι του για να πάρει δάνειο από την τράπεζα και να ανοίξει κάποιου είδους επιχείρηση (Μόχλευση ακίνητης περιουσίας). Κατάργηση της εξασφάλισης του δανειστή λόγω μη δυνατότητας κατάσχεσης της πρώτης κατοικίας καθιστά την πρώτη κατοικία άχρηστο και λιμνάζον κεφάλαιο αφού καμία τράπεζα δεν θα την δέχεται πλέον ως εγγύηση για την παροχή δανείου. Δεδομένου και του προβληματικού άλλου πυλώνα, δηλαδή ότι οι εξοχικές κατοικίες είναι συχνά παράνομες, η ρύθμιση αυτή ουσιαστικά αχρηστεύει το μεγαλύτερο κεφάλαιο της χώρας, την ακίνητη περιουσία. Οι μόνοι που θα μπορούν πλέον να πάρουν δάνειο θα είναι οι κάτοχοι «μεγάλης ακίνητης περιουσίας» που μάλλον δεν το χρειάζονται.

Το 70% των νέων επιχειρήσεων που ξεκινούν στις ΗΠΑ ξεκινά με κεφάλαια που προέρχονται από δανεισμό με ενέχυρο το σπίτι του δανειζόμενου, και μιλάμε για μια ανεπτυγμένη βιομηχανικά χώρα. Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό, χωρίς να το γνωρίζω, εικάζω ότι είναι πολύ μεγαλύτερο αφού οι ελληνικές «επιχειρήσεις» είναι συνήθως ατομικές-οικογενειακές που έχουν στηθεί «με ενέχυρο το σπίτι». Κατάργηση της δυνατότητας αυτής θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε εκρηκτική αύξηση της ανεργίας και κατακόρυφη πτώση των εσόδων της φορολογίας και των ασφαλιστικών ταμείων και τελικά γενική οικονομική κατάρρευση. Και να γιατί: Ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας είναι ο κύριος αιμοδότης της ελληνικής ( αλλά και κάθε ελεύθερης) οικονομίας. Η απασχόληση και παραγωγή του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα προέρχεται κατά συντριπτικό ποσοστό από τις ατομικές, μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Περίπου ίσος αριθμός τέτοιων επιχειρήσεων ανοίγουν και κλείνουν κάθε χρόνο. Η ευστάθεια του συστήματος στηρίζεται ακριβώς στην διατήρηση της ισορροπίας αυτής. Μια δραστική μείωση της εκκίνησης νέων επιχειρήσεων θα καταστρέψει την ισορροπία αυτή και κατ επέκταση τον παραγωγικό ιστό της χώρας.

Το πάω πολύ μακριά; Μένει να δούμε…